[TƯ VẤN LUẬT DÂN SỰ] Kỹ năng chuẩn bị hồ sơ khởi kiện của luật sư khi tiếp xúc, trao đổi với khách hàng và chuẩn bị hồ sơ khởi kiện trong tranh chấp về hợp đồng bảo hiểm phi nhân thọ

Kỹ năng của Luật sư trong việc chuẩn bị hồ sơ khởi kiện (đối với Luật sư của nguyên đơn) trong quá trình giải quyết tranh chấp về HĐBH phi nhân thọ về cơ bản cũng giống kỹ năng của Luật sư khi tham gia giải quyết các tranh chấp hợp đồng dân sự khác. Bên cạnh những kỹ năng chung, khi tham gia giải quyết tranh chấp về HĐBH phi nhân thọ, Luật sư cần lưu ý thêm những vấn đề sau đây:

Khi soạn thảo đơn khởi kiện: Ngoài việc ghi đầy đủ thông tin theo mẫu quy định, đơn khởi kiện cần tập trung làm rõ yêu cầu khởi kiện cụ thể của nguyên đơn và những căn cứ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện đó là có căn cứ (về cả cơ sở pháp lý và phù hợp với thực tế diễn biến khách quan của quan hệ giữa các bên tranh chấp). Yêu cầu khởi kiện ấy hướng đến chủ thể có nghĩa vụ nào trong quan hệ HĐBH phi nhân thọ. Vì vậy, trong đơn khởi kiện cũng phải xác định rõ thông tin của bị đơn, xác định rõ tư cách của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (nếu có).

Kèm theo đơn khởi kiện là các tài liệu chứng minh cho yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là có căn cứ và hợp pháp. Những tài liệu mà Luật sư thu thập và đề nghị khách hàng cung cấp có thể từ rất nhiều nguồn. Trên cơ sở đánh giá chứng cứ (chứng cứ bất lợi, chứng cứ có lợi cho khách hàng/đối phương, chứng cứ cần chứng minh, chứng cứ không phải chứng minh…), Luật sư cần lựa chọn những chứng cứ nào cần thiết đưa vào hồ sơ khởi kiện để vừa đủ căn cứ cho Tòa án thụ lý. Nguyên tắc cung cấp chứng cứ trong hồ sơ khởi kiện, đó là: cung cấp chứng cứ có lợi nhất và cần thiết nhất liên quan trực tiếp đến yêu cầu khởi kiện.

Tài liệu chứng minh cho yêu cầu khởi kiện trong tranh chấp HĐBH phi nhân thọ được Luật sư cung cấp cho Tòa án phải là những tài liệu liên quan đến từng đối tượng bảo hiểm và từng nghiệp vụ bảo hiểm, sự kiện bảo hiểm và thiệt hại thực tế phát sinh cũng như yêu cầu khởi kiện cụ thể. Nhìn chung, tài liệu khởi kiện HĐBH bao gồm những loại giấy tờ:

– Giấy tờ chứng minh tư cách chủ thể khởi kiện.

– Giấy tờ chứng minh yêu cầu khởi kiện là có căn cứ:

+ Giấy tờ chứng minh cho việc giao kết HĐBH: Giấy yêu cầu bảo hiểm; giấy chứng nhận bảo hiểm/đơn bảo hiểm;

+ Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu của chủ tài sản đối với tài sản được bảo hiểm (áp dụng riêng cho HĐBH tài sản);

+ Giấy tờ chứng minh sự kiện bảo hiểm;

+ Giấy tờ chứng minh thiệt hại thực tế xảy ra;

+ Giấy tờ chứng minh lỗi của người thứ ba gây thiệt hại (nếu có);

+ Giấy tờ chứng minh nghĩa vụ nộp phí bảo hiểm, thực hiện nghĩa vụ thông báo, cung cấp thông tin, hạn chế rủi ro đối với tài sản bảo hiểm và sự kiện bảo hiểm…

Trong mỗi loại HĐBH lại có một số giấy tờ đặc trưng liên quan đến quan hệ pháp luật tranh chấp, cụ thể:

Giấy tờ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện trong tranh chấp HĐBH trách nhiệm dân sự, tùy từng trường hợp có thể là: Ảnh chụp hiện trường; thông tin về xe; hồ sơ, kết luận của các cơ quan chức năng; các giấy tờ, tài liệu liên quan đến từng loại hình bảo hiểm. Ví dụ, đối với tai nạn xe cơ giới không có thương tật về người, đó là: Thông báo tai nạn và yêu cầu bồi thường do chủ xe và lái xe kê khai; giấy đăng ký xe, giấy tờ liên quan đến quyền sở hữu xe; giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (chú ý hiệu lực kiểm định và năm sản xuất xe); giấy phép lái xe; HĐBH và/hoặc giấy chứng nhận bảo hiểm còn hiệu lực; biên bản khám nghiệm hiện trường; sơ đồ hiện trường tai nạn giao thông; biên bản khám nghiệm xe có liên quan tới tai nạn giao thông; biên bản giải quyết tai nạn giao thông; biên bản hoà giải dân sự (nếu có); bản trưng cầu kết luận điều tra tai nạn giao thông (khi cần thiết)…

Giấy tờ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện trong tranh chấp HĐBH con người phi nhân thọ, tùy từng trường hợp có thể là: Giấy đề nghị trả tiền bảo hiểm; giấy chứng nhận bảo hiểm hoặc bản sao (trích) danh sách người được bảo hiểm; biên bản tai nạn có xác nhận của cơ quan, chính quyền địa phương hoặc công an nơi người được bảo hiểm bị nạn; xác nhận của cơ quan y tế (giấy ra viện, phiếu điều trị và các giấy tờ có liên quan đến điều trị tai nạn); giấy chứng tử và giấy xác nhận quyền thừa kế hợp pháp (trường hợp người được bảo hiểm tử vong)…

Đối với ví dụ 7 nêu trên: Giấy tờ khởi kiện nguyên đơn cung cấp, ngoài các giấy tờ chứng minh tư cách chủ thể, các giấy tờ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện có thể là:

– Đơn bảo hiểm fax, HĐBH nguyên tắc;

– Bản chính hợp đồng vận chuyển hoặc giấy vận chuyển hàng do chủ phương tiện cấp;

– Hóa đơn bán hàng kèm theo bản ghi chi tiết hàng hóa, phiếu ghi trọng lượng, số lượng hàng bán giữa Công ty TP và doanh nghiệp nhận mua hàng;

– Biên bản điều tra tai nạn của cơ quan Công an nơi địa phương xảy ra tai nạn;

– Biên bản giám định thiệt hại;

– Chứng từ chứng minh tình trạng hàng hóa lúc dỡ hàng ra khỏi xe;

– Thư khiếu nại bồi thường bảo hiểm và bộ hồ sơ khiếu nại của Công ty TP và thư trả lời của Công ty Bảo hiểm K;

– Biên lai, hóa đơn, các chi phí khác, nếu có…

Khi nộp hồ sơ khởi kiện ra Tòa án, Luật sư của nguyên đơn cần hướng dẫn khách hàng gửi cho đương sự khác hoặc người đại diện hợp pháp của họ bản sao đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ, trừ tài liệu, chứng cứ mà đương sự khác đã có, tài liệu, chứng cứ quy định tại khoản 2 Điều 109 BLTTDS 2015.