[TƯ VẤN LUẬT HÌNH SỰ] Kỹ năng tư vấn trong giai đoạn xét xử

Khi tham gia tư vấn cho khách hàng là bị can, bị cáo ở giai đoạn xét xử, Luật sư cần chuẩn bị tốt nhất những công việc cần thiết giúp khách hàng khi tham gia phiên tòa đạt kết quả tốt nhất.

Trên tinh thần tận tâm với khách hàng, Luật sư tư vấn cho khách hàng là bị can, bị cáo trong giai đoạn xét xử luôn luôn phải suy nghĩ và tìm giải pháp tốt nhất nhằm giúp khách hàng có được những điều kiện cần thiết để khách hàng có thể tự biện minh hoặc thay đổi được tình trạng tạm giam đối với bị can, bị cáo. Theo đó, Luật sư thường xuyên phải kiểm tra về tính hợp pháp, sự cần thiết và tình trạng của khách hàng (ví dụ: khách hàng bị mắc bệnh tim, bệnh phổi, bệnh tiểu đường…) để đưa ra những đề nghị phù hợp, kịp thời hủy bỏ hoặc thay đổi biện pháp ngăn chặn tạm giam đó nếu xét thấy thực sự không còn cần thiết nữa hoặc có sự vi phạm nghiêm trọng.

Để chuẩn bị cho phiên tòa thực sự tốt và đạt hiệu quả cao, Luật sư cần làm việc chi tiết với bị can, bị cáo, trao đổi thống nhất những nội dung cơ bản của vụ án và định hướng bào chữa của Luật sư. Thông báo cho bị can, bị cáo biết về trình tự, diễn biến của phiên tòa. Luật sư cần trao đổi với khách hàng những nội dung và vấn đề cần thiết về cách trả lời câu hỏi, cách đưa ra chứng cứ và yêu cầu, thái độ và cách xưng hô tại phiên tòa… để tránh việc gây áp lực và tránh tăng sự mâu thuẫn giữa khách hàng của Luật sư với HĐXX cũng như những người tham gia phiên tòa.

Tùy thuộc vào diễn biến phiên tòa và những quyết định của HĐXX mà Luật sư bào chữa sẽ có những tư vấn tiếp theo cho phù hợp và đạt hiệu quả cao nhất. Ví dụ: Nếu VKS chấp nhận rút một phần quyết định truy tố, hoặc thay đổi sang tội danh khác nhẹ hơn, hoặc HĐXX yêu cầu điều tra bổ sung… mỗi quyết định khác nhau Luật sư sẽ đưa ra những tư vấn phù hợp cho khách hàng để bảo vệ cao nhất quyền và lợi ích chính đáng cho họ. Khi tư vấn về việc quyết định hình phạt, Luật sư cần chỉ ra những tình tiết giảm nhẹ nào khách hàng được hưởng, những tình tiết đó có ý nghĩa gì trong quyết định hình phạt và viện dẫn Điều 51 BLHS để xử mức hình phạt ở khung liền kề nhẹ hơn…

– Luật sư tham gia tư vấn cho khách hàng là người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự hoặc người có quyền, lợi ích liên quan đến vụ án cần lưu ý những vấn đề sau đây khi tư vấn cho khách hàng của mình:

Một là, trấn an tinh thần của khách hàng không quá buồn phiền, lo lắng về vụ án. Đặc biệt những vụ án người bị hại đã thiệt mạng hay bị hiếp dâm, bị trở thành người sống thực vật hoặc bị tổn hại lớn về nhan sắc… trước nỗi đau, thiệt hại của khách hàng, Luật sư cần động viên để ổn định tinh thần cho khách hàng của mình, không vì quá bức xúc mà có những hành động cũng như lời nói không văn minh tại phiên tòa.

Hai là, chỉ ra những thiệt hại và tổn thất lớn mà bị cáo gây ra không chỉ cho người bị hại mà còn cho cả những người thân thiết, ruột thịt của họ phải gánh chịu nỗi đau cùng với sự mất mát đó; Chỉ ra hành vi phạm tội của bị cáo đã thể hiện tính nguy hiểm cao cho xã hội như thế nào? Xâm phạm đến khách thể nào được luật hình sự và những ngành luật liên quan bảo vệ? Hành vi đó sẽ phải bị trừng trị nghiêm khắc.

Ba là, tư vấn về vấn đề bồi thường thiệt hại. Luật sư bảo vệ cần chỉ ra những thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra như:

–  Thiệt hại thực tế (những chi phí hợp lý cho việc chữa trị thương tích, ma chay…);

–  Cung cấp bằng chứng rõ ràng (hóa đơn, chứng từ…);

–  Những tổn thất về tinh  thần cho gia đình, người thân thiết…

Mỗi yêu cầu đưa ra cần viện dẫn văn bản hướng dẫn và bằng chứng xác thực cho việc đó.

Bốn là, cần tư vấn và thống nhất về tất cả những nội dung trên với khách hàng của mình trước khi tham gia phiên tòa, tránh tình trạng ra phiên tòa Luật sư bảo vệ yêu cầu một đằng, khách hàng lại có yêu cầu một kiểu khác, ảnh hưởng đến hiệu quả bảo vệ của Luật sư tại phiên tòa.

Sau phiên tòa sơ thẩm, tùy thuộc vào diễn biến và kết quả của phiên tòa, tùy thuộc vào vai trò của Luật sư tham gia phiên tòa để bào chữa hay bảo vệ mà Luật sư sẽ có những nội dung tư vấn phù hợp cho khách hàng nhằm bảo vệ tốt nhất quyền lợi của khách hàng.